Bilanço Analizi

Hazır elim değmişken bilanço analizi ile ilgilide bildiklerimi, öğrendiklerimi vs. paylaşmak istedim. Tekrar ve tekrar belirtim, ben ekonomist, muhasebeci, yatırım danışmanı vs. değilim. Sadece kendi başıma öğrenebildiklerimi, bilebildiğimi vs. paylaşıyorum.

Öncelikle bilanço analizi, temel analizin bir parçasıdır. Sadece bilanço analizi yapmak temel analizi bitirmez. Yani, ekonomik beklentiler, döviz fiyatları, faizler vs.’de incelemek gerekir. Kısaca ekonomik konjonktüre bakmak gerekir. Diğer taraftan bilançosunu incelediğiniz şirketin sektörünün gidişatı, beklentileri, sektöre giriş-çıkış bariyerleri vs.’yi incelemek gerekir. Devamında şirketin yönetim yapısı,  rekabet gücü, stratejisi vs.’de incelemek gerekir. Tabi böyle inceleme yapmak bizim genlerimize pek uygun değildir J. Bu yüzden teknik analiz yapabildiğin kadar yap sonra da al-satçı ol forumlarda hava atJ yöntemini tercih ederiz. Her neyse!

CANSLIM yönteminde kullanılan yaklaşımı zaten paylaştım.  Ayrıca Temel Analiz ve Temel Analiz mi Teknik Analiz mi isimli iki tane yazı paylaşmıştım, bakmak isterseniz.

Bugün anlatacaklarım için üşenmedim yıllar önce bir MS Excel dokümanı hazırladım kendime. Her bilanço geldiğinde (3 aylıklar ve yıllık) doğrudan verileri buraya koydum ve kendimce bilanço analizi yaptım. Tavsiye ederim, kendinize böyle bir MS Excel hazırlayın, eğer iyi bir yatırımcı olmak istiyorsanız ya da parası verip satın alın ve öyle inceleyin. Size kalmış tabiJ

Aşağıda kullandığım rasyolar çok rahat çoğaltılabilir. Bir şeyleri bir şeylere bölmek, toplamak vs. değildir marifet olan (4 işlem seviyesini hepimizin ilkokulu bitirmeden aştığımızı düşünüyorum). Marifet bunları inceleyip yorum yaparak kendine yön çizmektir.

Aşağıda XYA bilançosunda kullandığım yerlerini gösterdim (tüm bilançoyu çarşaf gibi sermedim). Yıllık verileri kullandım (3 aylık veriyi yayınlasam ekrana sığdıramazdım). Siz istediğiniz hissenin bilançosunu KAP’tan alıp incelersiniz artıkJ

Aktarırken yanlış aktardığım yer olursa şimdiden özür dilerim. Amaç üzüm yemek diye düşünün lütfen. Eğer hata, eksik vs. görürseniz ve söylerseniz çok sevinirim (hepimizin işine yararJ).

Aşağıda XYA’nın bilanço bilgilerini paylaştım

Aşağıda rasyo (oran) bilgilerini paylaştım

Şimdi yorum zamanı

Varlıkların Analizi

Genelde %40-%60 şeklinde olması tercih edilir. Son dönemde görüldüğü üzere duran varlıkta bir artış var. Bu ya firmanın 1 yıllıktan kısa sürede nakde çevirebileceği varlıkların da azalma olduğunu ya da duran varlık ediniminin arttığını gösterir ya da bunların kombinasyonu. Peki nereden bilecekseniz. Açıkçası şirketlerin faaliyet raporları vs. ve KAPA’a bakmanız lazım.

Sermaye Yapısı                                                                              

Açıkçası %40-%60 civarına ben razıyım ama XYA özkaynaklarını sürekli güçlendirmiş.

Varlık-Sermaye İlişkisi

• Dönen varlıkların kısa süreli yabancı kaynakları karşılayabilme gücünü cari orana bakarak anlıyoruz. 2 ve üzeri iyi kabul edilir. Enflasyon sebebiyle hadi olsun 1,5. XYA ise coşmuş gitmiş, bu iyi bir şey.
• Likidite oranı 1 ve üzeri iyi kabul edilirken, XYA 3,67’ye kadar çıkarmış. Yani XYA’nın parası var diğer bir ifadeyle kısa süreli borçlarını rahat rahat ödüyor.
• Nakit oranı ne kadar yüksek o kadar iyi. XYA’nın durumu iyi.
• Yatırım oranı bize özkaynakların kaç katı kadar duran varlık olduğunu gösterir ve 1’den küçük isteriz. XYA’da 1’den küçük.
• Özkaynak / Varlık Toplamı’nda öyle bildiğim bir oran yok. Fakat bunun yorumu önemli. Çok yüksekse firma vergisel avantajlardan iyi yararlanamıyor demek olabilir. Çok düşük ise firmanın sabit yükümlülüklerini karşılayamaması ihtimali var anlamında geliyor. XYA’da bu oran artıyor fakat buna iyi ya da kötü diyemem sektöre bakmam lazım.
• Finansal Kaldıraç oranı faaliyetlerin ne oranda özkaynakla karşılandığını gösterir. Düşük olması iyidir.
• Yabancı Kaynak / Öz Kaynak oranı biz de genelde 1,5 ya da aşağısında olması uygun görülür. XYA yabancı kaynaklara kapıyı gittikçe kapatıyor. Bu orada bize varlıkların büyük kısmının özkaynaklarla karşılandığını gösteriyor. Özkaynak işini çok abartmakta iyi değildir bence.
• Alacak Devir Hızı: Ne kadar yüksek o kadar iyi. XYA iyi bu konuda.
• Alacakların Tahsil Süresi düşsün isteriz. Kim istemez ki. Bu oranda belli bir artış var. Bunun sebebi sektörel dahi olsa, yine de yönetimin üzerinde durması gereken bir konu olarak geldi bana göre.
• Dönen Varlık Devir Hızı, dönen varlıkların kaç katı satış yapıldığını gösterir. 2017 senesinde 1,50 kez devir edebilmiştir. En azından ortalamanın üstüne çıksa daha iyi olur. Oran bence iyi ama gönülden geçen daha yüksek olması.
• Duran Varlık Devir Hızı’nda yavaşlama var. Düşüyorsa kapasitenin düşük kullanıldığı veya duran varlıkların yeteri kadar verim alınmadığını ya da duran varlık yatırımına yüklenildiğini gösterebilir. Artması ise tam tersi. Yukarıda “Varlıkların Analizi”de de duran varlıkların oransal olarak arttığını konuşmuştuk. Yani tek başına ele almamak lazım ama genelde 2 civarında olması istenir.
• Aktif Devir Hızı varlıkların ne kadar etkin kullanıldığını gösterir. Arttıkça genelde firmanın karlılığında artış görülür (ceteris paribus). Geçmiş yıllara göre düşüş acaba atıl kapasite sorun mu var yoksa yapılan yatırımlardan henüz yeteri kadar verim alınmaya başlanmadı mı diye düşündürüyor.
• Stok Devir Hızı artsın isteriz. Son dönemde bir yavaşlama var. Stokların eskiye göre daha az verimli kullanıldığını söylüyor veriler bize.
• Özsermaye Devir Hızı oranı düşmüş. Yani her 1 TL’lik sermayeye karşılık yapılan satış hacmi düşmüş. Artmasını isteriz.
• Vergi Sonrası Mali Verimlilik bize XYA’nın 1 TL’lik sermaye karşılığında ne kadar kar elde ettiğini gösteriyor. Örneğin 2017’de 0,21 TL kar elde etmiş. Ne kadar artış o kadar iyi.
• Vergi Öncesi Mali Verimlilik bize XYA’nın 1 TL’lik sermaye karşılığında ne kadar brüt kar elde ettiğini gösteriyor. Örneğin 2017’de 0,27 TL brüt kar elde etmiş. Ne kadar artış o kadar iyi.
• İktisadi Verim bize XYA’nın tüm sermayesine oranla ne kadar kar elde ettiğini göstermektedir. Son yıllarda stabil bir oran elde etmiş. Ne kadar artış o kadar iyi.
• Borçtan Yararlanma Oranı bize XYA’nın aldığı borçları da verimli kullandığını gösteriyor. XYA borç almaya kapıyı kapatmış demiştik yukarıda, aldığı zamanda fena kullanmamış. Hem borç sorunu olmayıp hem de aldığı borcu iyi kullanması güzel bir şey.
• Brüt Kar Marjı bize XYA’nın brüt karlılığını göstermektedir. Sürekli bir artış içinde bu iyi bir şey.
• Esas Faaliyet Kar Marjı’na daha çok önem veriyorum. Sürekli bir artış içinde bu iyi bir şey.
• Net Kar Marjı’da bize net karının net satışı içindeki payını belirtir. Bu oranın yüksek olması verimlikil işareti olarak görülür. %20'nin üzerindeki oranlar tercih edilir.
• Aktif Kar Marjı (ROA) bize varlıklarının kar yaratmada ne kadar verimli olduğunu gösterir. Yüksek olması tabi ki iyidir.
• Özsermaye Kar Marjı (ROE) bize ortaya koyulan sermaye karşılığı ne kadar elde kar ettiklerini gösterir. Bir anlamda yönetimin performansını gösterir. Artış trendinde, bu iyi bir şey.

 Notlar

- İnceleme yöntemi ve genel olarak kullandığım yaklaşımlar hakkında bilgi almak isterseniz lütfen bakınız: 

CANSLIM

DARVAS

SWING

- Sıkça sorulan sorulara bakmak isterseniz: SSS

- Bloga destek olmak için ADBLOCKER gibi reklam engelleyici programları bu sitede kapatmanız ya da işlevsiz (disabled) hale getirmeniz yeterli olacaktır.

- Resim bu adresten alınmıştır.