Tatlı su balıkçısı ile açık deniz balıkçısı arasındaki fark böyle
zamanlarda ortaya çıkıyor. 2017’de trendde oynayanlar yaklaşık 1 yıldır sudan
çıkmış balık gibiler. Esasında trend döneminde değil trade dönemindeyiz. Fakat
bunu anlamayacak 1 kesim var o da uzun vadeciler (hisse biriktirme tarafımla
ben bu gruba dahilim ama varant oynama tarafımla trade tarafındayım). Trade
yapmak hepimizin yetkinliklerini acayip geliştirir, resmen kas yaparız benden
söylemesi💪. Fakat iki kulak arası (beyin) şart😁
Dünya piyasalarının içinde bulunduğu durum için ileri sürülen sebeplere
bakalım:
- Ticaret savaşları bitmeyecek
- Bir türlü bitmeyen Brexit…
- Dünya ekonomisi yavaşlıyor (Özellikle Çin ve Avrupa şimdilik çok az olarak ABD), emtia talebi azalıyor, Baltic Dry Index (Baltık Kuru Yük Endeksi) grafiği aşağıda (Kaynak)
- Algo vs. işlemlerin piyasalar üzerindeki etkisi (bunu karşı durmak ben dumanla haberleşirim cep telefonu bana uymaz demek gibi geliyor bana).
- Avrupa parlamentosu seçimleri
- Gelişen ülkelerdeki popülist siyasetçiler (Meksika ve Brezilya) ve yapılacak seçimler (Hindistan, Tayland, Arjantin, Güney Afrika, Türkiye vs.). Böyle gider liste…
Hafta içi yazmıştım
ama tekrar hatırlatayım IMF küresel ekonomik politika belirsizliği ölçümüne
dayalı bir index geliştirmiş, lütfen buraya tıklayınız
(Türkiye için yapılan çalışma için lütfen buraya
tıklayınız)
FED özelinde bakarsak:
- Trump-FED tartışması (Trump ve FED kavga etsin diğer taraftan bakarsanız DXY yukarı gitmesin. Başka türlü bakınca da ABD ve Avrupa tahvil faizleri arasındaki fark doları destekliyor).
- Demokratlar sıkıştırıyor Trump’ı bu arada
- Enflasyon yok ki ortada niye faiz arttırıyorsun
- Böyle olunca seneye artırsa artırsa bir tane arttırır, abartamaz.
FED konusuna bir de tersten bakalım
- Ticaret savaşları ertelendi, ekonomilerde toparlanma başladı
- Ekonomi ek istihdam yaratmaya devam ediyor (bilebildiğim kadarıyla 100.000 üzerindeki artış, yeni iş gücü talebinden fazla oluyor. Bu durumda çalışan sayısı artıyor ve tüketim artacak demektir).
- Ücretlerdeki artış %3 civarında veya üzerinde kalırsa enflasyon artabilir.
- Trump vergiyi azalttı ekonominin hızını arttırmak için ama bu seferde borçlanma arttı yani ABD bütçe açığı yükseliyor. FED diyelim frene basmak istedi ama ABD Hazine’sinin borçlanmaya yüklenmesi faizleri yükseltti.
- O zaman da FED niye faiz arttırmasın ki diye tartışma başlayabilir.
ECB açısında bakalım. Daha öncede konuştuk AB’de veriler iyi gelmiyor ve
bu ECB’nin planlarını değiştirmesi için güçlü bir sebep. Varsayalım ECB
dediğini yaptı. Yani tahvil alımlarını bitirecek. Bu durumda Avrupa Merkez Bankası’nın
yaptığına sıkı para politikası denemez belki ama ayağını gazdan çekmek
denebilir. Hele ki ECB faizlere yukarı doğru dokunursa (gelen ekonomik veriler
şu an için bunu söylemiyor) ve FED bir şekilde faizlere az dokunur ve dokunmazsa
EURUSD oynayanların daha da ilgisini çekecektir. Her halükarda ECB’nin sadece tahvil
alım programını bitirmesi bile bizim açımızdan gelecek için iyi bir gelişme
değil.
Öyle veya böyle tahvil alımlarını kesmeleri zaten iyi değil bir de FED ve
ECB faiz arttırırsa bizim için bence hiç iyi olmaz. Yani hem TCMB’nin faiz
indirmesi zorlaşır ve bizim dışardan borçlandığımızda ödeyeceğimiz faiz artar (TCMB ve BIST
yazısında bu konuya değindim). Tam tersi olursa bizim için iyi.
Sonuç olarak bana sorarsanız piyasalarda görülen satışın iki temel sebebi
var. FED ve ECB. Diğer bir ifadeyle piyasaları kafana takma ben buradayım diyen
iki kurum, yavaş yavaş yok arkadaş sen de bir kendine gel dedi (bir anda tatlı
su balıkçıları kafayı çizdi). Demesiyle ya da piyasaların onların ne dediğini
anlamasıyla ortalık savaş alanına döndü. Hafta içi paylaşmıştım
ama FED’in grafiği aşağıda (Kaynak).
Biz de ne var:
- Petrol fiyatında gerileme
- İç talepte gerileme
- İthal etmediğimiz için cari fazla
- Sanayi üretiminde gerileme
- PMI anketlerindeki gerileme
- Tüketici güvenindeki gerileme
- Büyümede gerileme
- İşsizlikte artış
- Enflasyonda gerileme
- GSYİH gerileme
- Suriye konusu (zilyonuncu kez kartlar dağıtılıyor şu güzel coğrafyada😣),
- Mali durum sebebiyle sınırlı etkisi olabilecek teşvikler
- ABD ile düzelmeye başlayan ilişkiler (Hakan Atilla geri dönebilir beklentisi, demir-çelik gümrük vergilerinde normalleşme, Patriot konusu, not arttırımı vs. beklentileri, aşağıda takvimi var, kaynak)
- Kıbrıs çevresindeki doğalgaz arama tartışmaları
- Hazine ihaleleri konusundaki tartışmalar (Bildiğim kadarıyla Ocak, Şubat, Mart aylarında hazine borçlanması var ve yabancıların ilgisi önemli bence burada, umarım güzel ilgi gösterirler),
- Konkordato haberleri (futbol kulüpleri de mi bu sürece girdi anlamadım ki)
- Kredilerin yeniden yapılandırılması ve bankalara giren paranın azalması (tasarruf yapmayan bir millet olduğumuzu unutmayın lütfen) ve doğal olarak bankaların kredi muslukları çok sınırlı oranda damlıyor (maalesef akmıyor) olması ….
Yani eğer bir hata yapılmazsa ağır bedeller ödeme karşılığında normalleşme süreci
başlıyor. Bir anlamda hasta acilden çıktı yoğun bakımda gibi. Aman ateşi
çıkmasın (kur şoku yaşamayalım), dışardan mikrop kapmasın (dünya ile
ilişkilerimiz iyi gitsin) vs . Tekrar söyleyeyim seçim geliyor ve bizim ekonomiyi canlandırmak için paraya
ihtiyacımız var. Bu son cümle tüm hikayeyi baştan aşağı değiştirebilir bence. Daha
açık yazayım, seçimin yaklaşması sebebiyle doğal olarak hükümet ekonomiyi
canlandırmak isteyecektir. Ekonomiyi canlandırmak için alacağınız tedbirler dış
yatırımcıyı rahatsız edebilir (komplo teorileri kurmaya gerek yok, sadece
ekonomimizin durumu iyi olmadığı için alınacak tedbirler ekonomiyi daha zora
sokabilir diye onlar rahatsız oluyor, yoksa buraya gelip niye para kazanmak
istemesinler). Yok ben dış yatırımcıyı rahatsız etmeyim derse hükümet (faizlerin
yüksek olması ve bütçe harcamalarının kesilmesi vs) bu seferde iç yatırımcı (seçmen)
rahatsız oluyor. İşte burada denge kaçarsa bizi yine üzücü günler
karşılayabilir. Daha trader ağzıyla konuşmak gerekirse, örneğin ABD iyileşen
ilişkiler düzeliyor, cari fazla veriyoruz vs fiyatladıktan sonra piyasa döner sorar
şimdi neyi fiyatlayacağım.
Gelelim öngörülere:
- Petrol fiyatlarında düşüş var ki bu bizim enflasyonumuz için iyi.
- Ticaret savaşlarında bir iyileşme bekliyorum (olay burada hegemonya savaşı olduğu için sadece düzelme bekliyorum, bitmesini değil), bu da borsadaki moral için önemli.
- FED ve ECB’nin süreçleri ağırdan almasını bekliyorum (piyasanın dediğini yaparlarsa ehveni şer olur. Özetle büyük MBlerin faizi düşürmemesi ve tahvil aymayı kesmesi her halükarda bizim için kötü).
- Dünya ile ilişkilerimiz geçmişe göre göreceli olarak daha iyi sürmesini bekliyorum (Belki de Brunson sürecinin tersi işler, yani bizim seçimler öncesi ABD’den buraya insanlar gelir).
- Yerel seçimler öncesi TCMB’nin faizleri indirebileceğini, kamu bankalar kredi musluklarını açabileceğini, beyaz eşya, otomotive vs. teşvikler devam edebileceğini düşünüyorum.
- Asgari ücrete gelen artışın (ya da elektrik ve doğalgaza indirim vs.) tüketime olumlu yansımasını ve devamında enflasyonu olumsuz etkilemesini bekliyorum (Biz de çalışanların yaklaşık olarak %45’i asgari ücretle çalışıyor. Avrupa’da ise bu oran ortalama %6 civarında bilebildiğim kadarıyla).
- Kredi daralması vs.nin Şubat-Mart gibi toparlanmaya başlamasını ama seçim sonuçları açıklanana kadar herkesin bekle gör taktiğine uyacağını düşünüyorum.
- Yılın ilk 3 ayındaki Hazine borçlanmasının çok kritik olacağını ve yabancı ilgisinin gelmemesi durumunda işlerin seçime kadar kötüleşebileceğini düşünüyorum (umarı gelir bu arada).
- Seçimde iktidar baskın çıkarsa, ekonomi için daha sert ve bir süre hepimiz için üzücü kararlar alınmasını ve bunun sonunda da işlerin düzelmesini bekliyorum. Seçim bıçak sırtı biterse radikal kararlar alınmasının zorlaşacağını ve dostlar alış-verişte görsün sürecinin başlayabileceğini düşünüyorum. Seçim muhalefetin lehine biterse tekrar genel seçim gündeme gelebileceğini ve bu durumda sert ama bir süre hepimiz için üzücü kararlar alınmayacağını düşünüyorum.
- Jeopolitik riskleri bilmiyorum, olunca anlıyoruz zaten. 2 gün öncesine kadar Suriye’de ABD ile karşı karşıya gelir miyiz derken bir anda Suriye’de Suriye ile mi karşı karşıya geleceğiz sorusu gündeme geldi.
NOTLAR
-
Kullandığım yöntem
- Sıkça sorulan sorulara bakmak isterseniz: SSS
- Bloga destek olmak için ADBLOCKER gibi reklam engelleyici
programları bu sitede kapatmanız ya da işlevsiz (disabled) hale getirmeniz
yeterli olacaktır.
