5 Mayıs 2018 Cumartesi

Haftalik Degerlendirme (07.05.2018-11.05.2018)


Bugün 10.000 TL sahip olsam ne yapmalıyım diye merak ettim. Bu siteden banka faizlerine baktım. Parayı TL bazlı 1 yıl için yatırırsam, seneye param net 11.394 TL oluyormuş. 

Dedim ki dolar 4 TL olsun ve benim de 2500 dolarım olsun. Bu siteye göre 1 yıl sonunda net kazancım 2.553 dolar oluyor.

2 yıllık tahvil alsam, an itibariyle 2 yıllık tahvil faizi 15.36 ve vadesine 365 gün kalmış olsa, bu siteye göre ne kazancım 11.382 TL oluyor.

Yukarıdaki hesaplamaların bakkal hesabı olduğunun farkındayım (para miktarı, süre, faiz oranı vs.ye göre değiştiğinin farkındayım) ama fikir verdiği kesin.

Bizim borsaya bakalım (uzun vadeciler muaf bu hikayeden). Mesela endeks bazında yaklaşık %12 gider miyiz yukarı. Bu zor bir soru ama elimizdekilere bakalım. Dünya borsalarının eğer göstergesi ABD borsaları ise 200 günlük ortalamadan uzaklaşmaya çalışıyor. Yazılıp çizilenlere göre dünya büyümeye devam edecekmiş. Çin, ABD ve dünya iyileşme büyüme devam ediyormuş (artan volatilite, faiz oranları ve ticaret savaşları gerilimini unutmayın demişti IMF hatırlarsanız. Yani eskisi gibi değil durum diyor).

Ufak bir not: Dallas dizisinde (Trump) yeni bir gelişme daha var. “14 Nobel ödüllü olan 1.140 ekonomist…Donald Trump'a mektup yazarak 'ekonomik korumacılığı'nın ticarete yönelik sert retorik uygulama olduğunu ve Trump'ın 1930'larda 'Büyük Buhran'a sürükleyen ABD'nin yaptığı hataları tekrarladığını bildirdi."


Hatta ECB ve Japon Merkez Bankası, FED’in yoluna girmedi hala (FED’de konuştuğumuz gibi 4 faiz artışı bekliyorum ama yapması konusunda çekincem vardı. Sanırım bu simetrik enflasyon sözü ortalığı dağıtacak şekilde faiz arttırmayacağım demek. Fakat bu yıl toplam 3 tane yapsa faiz %2.25-2.50 aralığında olacaktır sanırım). AB’de PMI biraz sinyal veriyor ama battık gittik modunda değil (AB pazarı bizim için çok önemli). Durum böyle sürerse ECB faiz pek bir şey yapmaz gibi. Bu da USDEUR’da USD’ye yarayabilir. ABD 10 yıllıkları eğer ABD böyle büyümeye devam ederse bence yükselir. Yani enflasyon %2 civarına gelirse olsa doğal olarak tahvil faizlerinin de %3-3.5 arasına gelmesi gerekmez mi mantıken.


Bize gelelim. İşin iyi tarafı bizde de büyüme rakamı ilk çeyrekte iyi gelecekmiş. Diğer taraftan enflasyon bozuluyor, maalesef daha kötüsü beklentisi bozuluyor ve fiyatlama davranışlarına yansıyor (cari açık, kur geçişkenliği, ithal girdilerin maliyetindeki artış, para ve maliye politikalar ahenksizliği, enerji maliyetlerindeki artış, faiz gibi zilyon tane hikaye ile açıklanan yumurta-tavuk hikayesi). Umarım tekrar tek haneler bizim normaliniz olur. Haziran’da FED ve TCMB’e var. Bir sene boyunca defalarca daha toplanacaklar ve kararlar alacaklar. Merkez Bankaları’nın faizlerine bakmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz. Bu arada aynı teşvik konusunda olduğu gibi Merkez Bankası’nın faizinin sadeleşmesini de anlamıyorum. Belki bir süre psikolojik etkisi (güven verme) olur ama sadeleşme dertleri ortadan nasıl kaldıracak bilmiyorum. Yani sadeleşme sihirli çubuk değil ki sadeleştik deyince işler değişsin.
Bu arada TCMB’ye herkes yükleniyor ama toplamda TÜFE’de kamunun doğrudan müdahale edebildiği  oran yaklaşık %30’dur. Yani olay sadece TCMB faiz artışı, maliye-para politikası uyumu da değil. Dolara talep, enerji fiyatları, siyasi ilişkiler gibi konularda var enflasyonu belirleyen. Başka türlü bakalım çekirdek enflasyon en son %12.24. Diğer bir ifadeyle müdahale edilebilen alanda da enflasyon düşmüyor. Yeniden değerleme oranları da enflasyonda artış beklentisini göstermiyordur umarım. (her sene bir sonraki sene için kullanılacak oranı göstermektedir. 2018 senesi için %14.47).

Yıl
Oran
Yıl
Oran
1991
54.1
2005
9.8
1992
61.5
2006
7.8
1993
58.4
2007
7.2
1994
107.6
2008
12
1995
99.5
2009
2.2
1996
72.8
2010
7.7
1997
80.4
2011
10.26 
1998
77.8
2012
7.8
1999
52.1
2013
3.93
2000
56
2014
10.11
2001
53.2
2105
5.48
2002
59
2016
3.83
2003
28.5
2017
14.47
2004
11.2



Diğer ekonomik verileri de aşağıda yayınlayım. Bunları uzun uzun konuşsak bitmez. Değerlendirmesini siz yaparsınız zaten fakat düşen PMI, kapasite kullanımı, tüketici güven endeksi enflasyonu düşürücü etki yapabilir tabi aynı zamanda firma karlılıklarını da.



SEÇİLMİŞ EKONOMİK GÖSTERGELER DÖNEM SON VERİ ÖNCEKİ VERİ
GSYH Yıllık Değişim 4.Çeyrek 7.30% 11.30%
Kişi Başına GSYH (usd) Yıllık 10,597 10,807
TCMB Politika Faiz Oranı 8.00% 8.00%
TE Arındırılmış Sanayi Üretimi (yıllık) Şubat 9.90% 12.00%
İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı Nisan 77.30% 77.80%
Türkiye Nüfusu (bin) 2017 80,911 79,814
İşsizlik Oranı Ocak 10.80% 10.40%
Tarım Dışı İşsizlik Oranı Ocak 12.70% 12.30%
Sanayide İstihdam (TAE Yıllık) 4.Çeyrek 2.10% 1.10%
Ticaret-Hizmet Sektör İstihdamı (Yıllık) 4.Çeyrek -0.20% 0.50%
İnşaat Sektörü İstihdamı TAE (yıllık) 4.Çeyrek -5.70% -7.90%
S.İşgücü Maliyeti Endeksi (TAE Yıllık) 4.Çeyrek 13.70% 12.30%
Saatlik Kazanç Endeksi (TAE Yıllık) 4.Çeyrek 13.90% 12.40%
Tüketici Fiyatları Endeksi (aylık %) Nisan 1.87% 0.99%
Tüketici Fiyatları Endeksi (yıllık %) Nisan 10.85% 10.23%
Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (aylık %) Nisan 2.60% 1.54%
Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (yıllık %) Nisan 16.37% 14.28%
İTO Perakende Fiyat Endeksi (aylık %) Nisan 1.66% 1.29%
İTO Toptan Fiyat Endeksi (aylık %) Nisan 1.94% 0.41%
TÜFE Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru Nisan 81.71 83.48
ÜFE Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru Nisan 82.99 85.14
Toplam İhracat (milyon usd) Mart 15,587 13,158
Toplam İthalat (milyon usd) Mart 21,442 18,937
Dış Ticaret Dengesi (milyon usd) Mart -5,855 -5,779
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%) Mart 72.70% 69.50%
TİM Verilerine göre İhracat (milyon $) Nisan 13,549 15,106
İhracat Birim Değer Endeksi (yıllık %) Şubat 7.70% 7.20%
İthalat Birim Değer Endeksi (yıllık %) Şubat 7.20% 10.80%
İhracat Miktar Endeksi (yıllık %) Şubat 1.20% 3.30%
İthalat Miktar Endeksi (yıllık %) Şubat 11.70% 24.50%
Türkiye'nin Kredi notlarının son durumu (döviz cinsi)
Kredi derecelendirme kuruluşu: S&P: BB- (Durağan)
Moody's: BA2 (Durağan)
Fitch: BB+ (Durağan
JCR: BBB-(Durağan)
Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri (milyon TL) Mart 68,439 62,888
Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri (milyon TL) Mart 48,217 61,014
Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (milyon TL) Mart -20,222 -1,874
Faiz Dışı Denge (milyon TL) Mart -10,634 4,788
Hazine Faiz Dışı Dengesi (milyar tl) Mart 1,46 2,49
Hazine Nakit Dengesi (milyar tl) Mart -11,54 -6,66
Merkezİ Yönetim Borç Stoku (milyar tl) Mart 913,1 896,8
Merkezİ Yönetİm İç Borç Stoku (milyar tl) Mart 582,7 587,0
Merkezİ Yönetİm Dış Borç Stoku (milyar usd) Mart 91,7 93,1
AB Tanımlı Genel Yönetim Borç Stoku (myr TL) 4.Çeyrek 877,9 836,2
Ödemeler Dengesi (milyon usd, yıllık) Şubat -4,152 -7,039
Uluslararası Yatırım Pozisyonu (milyar usd) Şubat –468,7 –482,7
Türkiye'nin Uluslararası Yükümlülükleri (milyar usd) Şubat 702,2 715,5
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (milyon usd, aylık) Şubat 511 602
Özel Sektörün Yurtdışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Şubat 228,0 225,7
Borcu (milyar dolar)
TCMB Resmi Rezerv Varlıkları(Milyar USD) Mart 110,3 114,6
Yabancı Ziyaretçiler (yıllık, %) Mart 34.83% 31.66%
Turizm Geliri (yıllık, milyon dolar) 1.Çeyrek 4,425 3,370
Türkiye İmalat Sanayi PMİ Nisan 48,9 51.8
TÜİK/TCMB Tüketici Güven Endeksi Nisan 71.9 71.3
TÜİK Ekonomik Güven Endeksi Mart 98,3 100,2
TCMB Reel Kesim Güven Endeksi Nisan 111.2 111.9
TÜİK Hizmet Sektörü Güven Endeksi Nisan 97.1 99.1
TÜİK Perakende Sektörü Güven Endeksi Nisan 100.3 102.6
TÜİK İnşaat Sektörü Güven Endeksi Nisan 78.8 78.9
OECD 'Türkiye öncü Göstergeler' Endeksi Şubat 101.16 101.21
Yeni Kurulan Şirket Sayısı (adet, Yıllık) Mart 7,469 7,094
Kapanan Şirket Sayısı (adet, Yıllık) Mart 732 621
Negatif Bireysel Kredi ve Kredi Kartları (adet, aylık) Şubat 130,927 151,066
İbrazında Karşılıksız Kalan Çek (adet) Nisan 31,219 17,277
Protestolu Senetlerin Sayısı Mart 69,561 75,503
Motorlu araç satışı * (OSD verileri,toplam, adet) Mart 78,871 48,392
Trafiğe Kaydedilen Motorlu Taşıtlar (adet) Mart 94,588 62,719
Konut Satışları (adet, aylık) Mart 110,905 95,953
Yapı Ruhsatı Verilen Bina Sayısı (yıllık) Ocak-Aralık 155,148 133,461
Türkiye Hedonik Konut Fiyat Endeksi(Yıllık %) Şubat 9.51% 10.15%
Perakende Satış Hacim Endeksi(MTEA, aylık) Şubat 8.00% 1.20%
Toplam Ciro Endeksi (Yıllık %) Şubat 23.40% 25.00%







Esas konu seçim hepinizi malumu. Ben ne düşündüğümü söyleyeyim. Elbette kim (hangi parti ya da partiler) çoğunluk oyunu alır bilmiyorum ve zaten bu konun tartışılması gereken yer bu blog değil bence. Üzerinde duracağım konu belirsizlik. Maddelemeye çalışayım:
  • Kaç tur seçim olacak (24 Haziran-8 Temmuz)?
  • Seçimin galibi hangi aday olacak?
  • Meclis’te dağılım nasıl olacak?
  • Başkanlık sisteminde aynı ve/veya farklı görüşteki taraflar arasında kurulacak olan sacayağının (başkan, bakanlar kurulu ve meclis) ayakları arasındaki ilişkisi nasıl olacak (daha önce hiç pratiğimiz yok)?
  • Eğer meclis ve başkan arasında uyum olmaz ise tekrar seçim olcak mı?
  • Eğer muhalefet kazanır ve muhalefetin istediği düzene dönülürse hükümet yapısı nasıl olacak?
  • Martta yerel seçimlerin sonucu nasıl olacak?



Uzun zamandır teşvik paketi vardı ne oldu diye konuşuyorduk. Sanırım gelmiş ya da gelmeye devam edecek. Yeni alınan kararlar (emekliye ikramiye, stok affı, öğrenciye kupon, imar-inşaat konusunda indirim, makine-teçhizatta KDV indirimi, amortisman oranı, kreş yardımı, alkollü içecekler düzenlemesi, vergi, prim, ceza düzenlemeleri, yaşlı aylığı, öğrencilere af, hazine arazileri, çay fiyatları vs.) var. Bunların olumlu olumsuz etkilerini doğal olarak büyüme, bütçe ve enflasyon üzerinde göreceğiz.



Altına bakalım. Altın kendi başına faiz veren bir enstrüman değil. Altında talep genellikle belirsizlik, enflasyondan korunma, merkez bankalarının talebi gibi sebeplerle ortaya çıkıyor (altın verisine buraya ücretsiz üye olarak edinebilirsiniz). Aşağıda dünyadaki merkez bankalarının toplam rezervi ve altın fiyatı ilişkisini gösteren grafik var.


Arz-talep dengesini gösteren grafikte aşağıda.


Merkez bankaları altına an itibariyle öyle aman aman bir talep göstermiyor. Talepte biraz artış ve arzda biraz azalma var. En iyisi ABD 10 yıllıklar üzerinden bakalım. Grafiği aşağıda. Genel olarak ters yönde hareket ediyorlar ama ara sıra paralel hareket ettikleri de görülüyor.

Petrolü çok konuştuk. Saudi Aramco ve İran meselesi var. Aramco doğal olarak petrol fiyatları yükselmişken halka arz yapmak istiyor. Bu anlaşılır bir durum. Sanırım yılın 2. yarısında olacak. İran konusu 12 Mayıs’ta. ABD-İran konusu var. Sadece petrol olarak görmüyorum bu konuyu. İran, Rusya, Suriye, AB, Türkiye…gibi bir konu. Bildiğim kadarıyla AB İran’ın yanında olmak istiyor (petrol arzı bozulmasın istiyor şimdilik). ABD bastırıyor. ABD-AB tarafında ise en son gelişme 1 Haziran’a kadar muafiyet sağlandığı. Burada güç savaşı var haliyle. Bu ara Hakan Atilla davası 7 Mayıs’ta (16 Mayıs'ta olabilirmiş) diye biliyorum. Tabi işin bir de rahip, S-400, Suriye gibi ayakları var. Ayrıca seçim sürecine girdiğimiz için yine AB ile yine gerginlik yaşamayız umarım.


Gelelim en başa. Mevcut Enflasyon %10 olsun ve yılsonu enflasyonda %10 olsun (benim beklentim %12 civarında). Benim yukarıda yılsonu elime geçecek para %10 daha az değerli olacağına göre yukarıdaki alternatifler içerisinde banka ve tahvil bana uzak şu an için. Borsalar açısından ABD borsaları 200’den kurtulmak istiyor bizde de BIST için belirsizliklerle dolu bir dönem var önümüzde (hatta 200 günlük ortalamanın altına kırmış durumdayız). Petrolde yavaş yavaş karar zamanına geliyoruz (İran konusunu kast ediyorum). Altında karar almamı sağlayacak bir hareket olmadı henüz. Döviz tarafında piyasa son gün bir anda sakinleşti. Ezcümle borsada satış varantlarına devam mı, petrolde alım varantına devam mı, döviz de alım varantına devam mı sorularının cevabını bulmaya çalışıyorum. Mevcut hikayemi yoksa yeni hikayelere geçiş mi olacak göreceğiz.

Yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı verilerin yayınlamaya başlamıştım. Veri az ama zamanla anlamlı hale gelecek.

Haftalık takvime buradan da ulaşabilirsiniz. Diğer taraftan:


  • 7 Mayıs Hakan Atilla davası: Türkiye-ABD ilişkileri.
  • 8 Mayıs Almanya: Sanayi Üretimi (Aylık) (Mar) ve Almanya Ticaret Dengesi (Mar): Almanya’da işler nasıl gidiyor. Borsa ve DXY etkisi olabilir.
  • 8 Mayıs ABD: İş İmkanları ve Personel Değişim Oranı (JOLTS): ABD’de işler nasıl gidiyor.
  • 9 Mayıs Çin: İhracat ve İthalat (Yıllık) (Nis) ve Ticaret Dengesi (USD) (Nis): Çin’de işler nasıl gidiyor. DXY aşağı yukarı etkisi olabilir.
  • 9 Mayıs ABD: Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) (Aylık) (Nis): Borsa, tahvil ve DXY hareket olabilir.
  • 9 Mayıs ABD: Ham Petrol Stokları
  • 10 Mayıs İngiltere: Merkez Bankası (BoE) Faiz Oranı Kararı (May): Sterlin, DXY vs.
  • 10 Mayıs ABD: Çekirdek Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) (Aylık) (Nis)
  • 12 Mayıs ABD-İran-AB: Petrol, siyasi gerginlik vs.




 NOTLAR
- Veriler ve görseller “Matriks” programı ve yukarıda kaynakları belirtilen web sayfalarından faydalanarak üretilmiştir.
- İnceleme yöntemi ve genel olarak kullandığım yaklaşımlar hakkında bilgi almak isterseniz lütfen bakınız: 
- Sıkça sorulan sorulara bakmak isterseniz: SSS
- Bloga destek olmak için ADBLOCKER gibi reklam engelleyici programları bu sitede kapatmanız ya da işlevsiz (disabled) hale getirmeniz yeterli olacaktır.


Paylaş:

6 yorum :

  1. Selam Sn Darvas,
    Kaleminize sağlık, teşekkürler
    Alman Die Welt gazetesinin haberine dayandıralak
    Türkiye ekonomisi üzerine yazılmış bir tahlil ilginizi çeker diyere
    linkini atiyorum
    https://odatv.com/turk-ekonomisi-secimden-once-mi-sonra-mi-cokecek-05051846.html

    iyi günler dileğimle
    Sinan

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Sinan Bey,
      Oncelikle ben tesekkur ederim okudugunuz ve paylasiminiz icin. Ne yalan soyleyim Arj-Tur haberlerini ben de bu ara okuyorum. Umuyorum ve istiyorum ki bu benzerlik bir yanilgidan ibaret olsun. Aksi halde bizi secim oncesi ve sonrasi cok zor gunler bekler ve olan yine hepimize olur:(
      Tekrar tesekkur ederim emeginiz icin, iyi gunler.

      Sil
  2. Bütçe dengesi giderek bozuluyor... Enflasyon yaz aylarındaki düzeltmeyi kaale almayacaktır. Hükümet büyümeyi desteklemeye devam edecek o malum. Etkisi bize yol su olarak dönecek:) direkt müdahale edilebilen yüzde 30 u artı vergilerle yükseltiyorsun, enerji-petrol fiyatları malum. Merkez bankası ne yapsın. İyi temennileri var sadece. Müdahale edebileceği bi durum yok çünki. Bi taraftanda tepesine biniyorlar. Seçim sonrası ne olur yönetim bilinmez ama, 4 yıllık bi döneme giriyor olmamız ve son teşvikleri değerlendirebilirsek ülke olarak, yönetim olarak biyol katederiz. Bu arada zevk alarak okudum yazınızı. Teşekkür ederim.:)

    YanıtlaSil
  3. Yüksek büyüme diye kalan üçbeş kuruşuda toprağa gömmezse gelen yönetim, biraz yol alırız. Umudum var. Tabi kim kazanacak muamma. Velhasılı kelam; Temmuz ayına kadar ne desek boş darvas bey:) deniz bitti. Dikkatli ve doğru adım atmamız lazım ülkece.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Omer Bey,
      Oncelikle ben de sizin yorumlarınız zevkle okudum açıkçası, ben tesekkur ederim esas.

      Tesvikler umarim hayata gecer ve biraz rahatlariz. Orada ki tek sıkıntım bu yatırımları yapmak için firmalar uygun kredi bulabilecekler mi (tabi kendi kaynagiyla yapacak varsa ona bir şey diyemem).

      Dışarda şartla zorlasiyor ama benim de umudum var (zaten onu kaybedince elde 1sey kalmiyor) Guzel ulkemizin en kisa zamanda cok daha iyi yerlere gelmesini cani gonulden istiyorum.

      Muhtemelen secim furyasi bitene kadar borsadan nefret eden sayisinda bir artis olur:)

      Sil
  4. Ayne katılıyorum, çok nefret edip kaçan olacak malesef... Bankaların durum iyi görünüyor. Yada bana öyle geliyor. Uygun kredi bulamasalar da ellerini taşın altına koyacaklar artık. Onlara verilen teşviği millete çekiyoruz. Biraz zorlasa da kısa sürede açığı kapatırlar gibi geliyor. İhracata yönelik yatırım yapanları daha az etkiler. Nacizane düşüncem. Şu veya bu şekilde güzel günler gelecek İnşAllah tüm ülkemiz için.:)

    YanıtlaSil