Doğru Karar Vermek için Hangi İndikatörleri Kullanmalıyım

Birçok yatırımcı, yatırım aracı almaya veya satmaya karar vermek için teknik indikatörleri kullanmaktadır. Borsa, FX vb. konularında hizmet veren birçok platformda yüzlerce gösterge mevcuttur; bu nedenle gereğinden çok göstergeyi kullanmak veya bunları verimsiz kullanmak da oldukça kolaydır. Bu yazıda, çoklu göstergelerin nasıl seçileceği, aşırı bilgi yüklemeden kaçınmak ve göstergelerden en iyi şekilde faydalanmak için onların temel anlamda nasıl optimize edileceğinden bahsedeceğim.

İndikatörler (teknik göstergeler), bir yatırım aracının geçmiş ve güncel fiyat ve/veya hacim faaliyetine dayanarak matematiksel hesaplamalar yaparlar. Yatırımcılar, bu bilgiyi ilgilendiği yatırım aracının geçmiş performansını değerlendirmek ve gelecekteki fiyatını tahmin etmek için kullanırlar. Göstergeler, size al ya da sat demezler; yatırımcı kendisine ait yatırım stratejisine göre bu göstergelerin (trend, momentum, volatilite, hacim vb.) söylediği şeyleri yorumlamalıdır.

"Çok Doğrusallık" (Multicollinearity), aynı bilginin birden çok defa sayılmasını ifade eden istatistiksel bir terimdir. Analizde aynı tip göstergelerin tek bir grafik üzerinde gösterilmesinde ortaya çıkan yaygın bir sorundur. Sonuçlardan sadece kafanızı karıştıracak (aşırı yüklenme) fazla sinyal almakla kalmayabilir aynı zamanda sonuçları yorumlarken hata da yapabilirsiniz. Bazı yatırımcılar, aynı tip sinyal üreten indikatörleri kullanarak, grafiğin kendisine söylemediği şeyi görmek için çok uğraşırlar. Siz yapmayın! Kazıyarak görmeye çalıştıkları şeyi görmek isterken pazarı doğru yorumlamaktan oldukça uzaklaşabiliyorlar.

Bu durumla karşı karşıya kalmamak için bence birbiriyle uyumlu indikatörler (üsteki resim) ya da aynı şeyi farklı şekilde söylemeyen indikatörler kullanmakta fayda var. Örneğin bir tane stokastik indikatörü (momentum gösterir) ve ADX (trend göstergesi) kullanılabilir. Karar verirken, bu göstergeler farklı şeyler gösterdiği için birini diğerini onaylamak için kullanabilirsiniz.

İndikatörler temel olarak 4 gruba ayırılırlar:

• Trend göstergeleri, bir trendin yönünü ve gücünü ölçer ve temel oluşturmak için bazı fiyat ortalamalarını kullanır (Örneğin: ADX, Hareketli Ortalama, MACD, Parabolic SAR).
• Momentum göstergeleri, fiyatları zaman içinde karşılaştırarak fiyatların değişim hızını izler (Örneğin: CCI, RSI, Stokastik).
• Volatilite (Oynaklık) göstergeleri, belirli bir pazardaki işlem aralığı ve hızlanma ve yavaşlamayla ilgili bilgi sağlar (Örneğin: Average True Range, Bollinger Bandları, Standart Sapma)
• Hacim göstergeleri, gerçekleşen ticaret faaliyetinin miktarını ve bir fiyat hareketinin arkasındaki kuvveti analiz etmektedir (Örneğin: Chaikin Oskilatörü, On Balance Volume, Rate of Change)

Aşırı yüklenmeden ve yanlış karar vermekten sizi kurtaracak önemli bir etmende bakığınız grafiğin anlaşılır olması (amacınız para kazanmak, ne kadar zeki olduğunu göstermek değil). Grafiklerinizi ‘bir delinin boyama kitabı’na çevirmeyin lütfen (üsteki resim). Bir iki monitör kullanmak ya da göstergeleri gruplandırmak karar vermenizi kolaylaştıracaktır. Sanırım yukarıdaki grafik aşağıda daha anlaşılır. Mutlaka kendi tercih ettiğiniz renk, font, yerleştirme vs. göre düzenleme yapın. Bu yüzden yatırım ekranınıza bir gösterge koyarken lütfen şu iki sorunun cevabını verebiliyor olun:

• Yatırım stratejinizde bu göstergeyi önemli kılan nedir?
• Bu gösterge bana hangi değerli bilgiyi sağlayacak?

Bu arada başka bir yazımda detaylarına girmeyi düşünüyorum ama optimizasyon deyice aklıma geldi. Kendi stratejinizi geliştirirken eğer geriye ya da ileriye dönük testler (back ve forward testing) kullanıyorsanız aşırı optimizasyon tuzağına düşmeyin lütfen. Çünkü bu tip testler ile inanılmaz muhteşem sonuçlar verebilir fakat gerçek koşullarda bu testlere dayanarak geliştirdiğiniz stratejinizi uygulayamayabilirsiniz.

Not: Görseller, “Matriks” programı kullanılarak üretilmiştir.