Varantların alım-satım yüzdeleri. Bizim 3 silahşor bugün ne yaptı derseniz. Kapanış saati itibariyle BIST30 %0.46 düştü, tahvil ortalamada (2 ve 10 yıllık) %0.86 arttı ve döviz sepeti ise %0.40 arttı.
Uzun zamandır boğa piyasasındaydık. O zamanlar bir sebeple hisse fiyatı düşünce herkes alıyordu. Ben bu taktiği kullanmasam bile doğru bir taktikti. Çünkü ortam boğa piyasası olunca artacağı aşikârdı (tabi saçma sapan hisselerden bahsetmiyorum). Böyle dönemlerde artık siz doğru hisseyi mi aldınız, yoksa endeks etkisiyle sizin aldığınız hisse de arttı mı bilinmez. Gerçi endeksin getirisi ile kıyaslarsanız belki bir fikir sahibi olursunuz. Fakat bir süredir ortam bozuluyor diye konuşuyoruz. Hatta bunun için CDS, tahvil faizi, döviz, endekse baksak her şeyi değil ama birçok şeyi anlarız diye konuşuyoruz (10 yıllık ABD tahvili faizi, Euro/Dolar ve Dolar Endeksi esasında ana kriterler). Sayısallşatırdığımız (nicelikleştirmek) zaman bazen her şeyi anladığımızı düşünüyoruz bazen. Fakat ben bunu anlamıyorum.
Mesela X kişisini ne kadar sevdiğiniz ya da sevmediğinizi nicel bir şekilde ifade edebiliyor muyuz? Hayır. En fazla 10 üzerinden 8 verdim dersiniz. Neye göre kime göre vs. Neden bunları yazıyorum, içinde bulunduğumuz politik şartları unutarak belli rakamlara odaklanınca (büyüme oranı örneğin), bir anda olayı anladık zannediyoruz. Geçen günde benzer bir örnek verdim. Tiyatro sanatçıları bir katili canlandıracağı zaman gidip katil olmuyorlar. Benzer şekilde politik-ekonomi gibi kavramları daha iyi anlamamız lazım karar verirken bence. Bu genelde sol literatürde anlatılır esaslı olarak. Aynı tiyatro örneğinde olduğu gibi bunları okuyunca solcu olmayız ama öğrenirsek elimiz daha fazla güçlenir.
Uzun süredir, ABD, AB, Almanya, K.Irak, Suriye, İran-S.Arabistan (daha bizim gündemimizde yok galiba) konularında sıkıntılar yaşıyoruz. Bunların aklıselim ile çözülmesini her gün gerçekten diliyorum. Ben belli hisseler hariç (buradan bakabilirsiniz) varant oynuyorum. Yukarı çıksa da aşağı düşse de hisse, endeks, altın, petrol vs. benim para kazanma şansım var. Yani benim sorumların çözülmesini isteme sebebim hisse oynayanlardan biraz daha farklı. Bu problemler bugünden ve geleceğimizden çalıyor ya da onları yıpratıyor. Bu yüzden üzerimizdeki karabulutlar bir an önce dağılsa ne güzel olur. Hatta daha açık söylemek gerekirse borsanın %60-65’i yabancı ise, bu yabancılar sadece dışardan görüldüğü gibi değerlendirme yapıyorsa (yani bizi eksik, yanlış vs. tanımıyorlarsa), karar vermek için dış borçluluk, enflasyon, emlak balonu, politik gelişmeler vb. konulara bakıyorlarsa ve onların medyası, haksız bile olsa, bizim hakkımızda olumsuz algı yaratıyorlarsa, bu şartlar altında borsaya satış gelmemesi tuhaf olmaz mı? Haklı haksız demiyorum sadece onların nasıl baktığını anlamaya çalışıyorum. Onlara kızmadan önce kendimiz de aynısını yapmıyor muyuz (herkesi kast etmiyorum)? Bilmem ne ülkesi ile ilgili birkaç haber okuyunca kafamızda orası ile ilgili bir algı oluşmuyor mu (medyanın bu gücü çok korkutucu)?
Mesela ben hisse düşünce toplayan birisi olsam, kendi adıma şu ortamda almam. Bu düşüş trendinin bitmesini beklerim. Boğa piyasası varken alıyordunuz bugün artmazsa yarın artıyordu hisse fiyatı. Bir süredir tam tersi alıyor. Bugün düşmezse hissenin fiyatı yarın düşüyor. Böyle bir ortamda niye en akıllı ben olayım. Beklerim. Düşecek mi, toparlayacak mı kendime göre anlarım ondan sonra karar veririm.
Benim uzun zamandır anlamakta zorlandığım konulardan bir tanesi dolar bazında BIST’in ucuz olması. Bunu gerçekten anlamıyorum. Ortam iyiyse elbette dolar bazında ucuz olmak çekici bir avantaj. Fakat ortam bozulunca dolar bazında kaç lira olduğunun bir anlamı yok diye düşünüyorum.
Benzer şekilde gelişmekte olan piyasalara para girişi olduğu zaman illa bize de para girecek diye bir şart yok (çoğunlukla daha az olmuştur bize para girişi). Gelişen piyasalara göre %xx iskontoluyuz deniyor. Doğru öyleyiz, daha önce grafikte paylaşmıştım. Örnek verim iki tane şehir düşünün (gelişmiş ve gelişmekte olan). İkisinin de merkezine 50 kilometrelik mesafede bir arazi olsun. Siz gidip hemen iki şehirden araziyi alır mısınız yoksa size göre optimum zamanda ve miktarda getiri sağlayacak olanı mı alırsınız? Bu yüzden gelişmekte olan piyasalar içerisinde biz cazipsek göreceli olarak bize daha fazla gelir, başkaları cazipse onlara gider. İşin özü Türkiye iskontolu hikayesi de BIST dolar bazında ucuz gibi bir şey. Şartlar uygunsa bunlar kıymetli olur, yoksa öyle abartıldığı gibi bir kıymeti olmaz. Ne olur, şartları dikkate alarak karar verelim hep beraber. Bununla ilgili esasında Aswath Damodaran’ın The Dark Side of Valuation isimli bir kitabı da var ama hala tamamını okuyamadım (utanarak söyleyim).
Yabancı oranı nasıl hesaplandığını düşünüyorum düşünüyorum kafam karışıyor. Bir gün Matriks ve İş Yatırımın verilerini kıyasladım ve arada farklar olduğunu tespit ettim. Matriks biz hesaplamıyoruz biz sadece gelen verileri yayınlıyoruz dedi. İş Bankası’na sordum o biz başka kaynaklardan da faydalanıyoruz dedi. Bunları anlayabiliyorum. Anlayamadığım iki noktayı aşağıda belirtiyorum:
- Mesela City, Deutsche, HSBC vs. den yapılan alımların ne kadarı kurumsal alım ne kadarı bu kurumlarda hesabı olan bireylerin yaptığı alım. Esasında aynı şey yerliler içinde geçerli. Varsayalım ben İş Bankası üzerinden alım-satım yapıyorum. Alan ben miyim, İş Yatırım mı, nasıl anlayacağız? Bu niye önemli derseniz. CANSLIM’da anlatmaya çalıştım. Kurumsal alımların çok fazla yapıldığı hisselerde kurumsal oyuncular çıkmaya karar verince fiyat hareketleri çok sert olabiliyor ya da tam tersi.
- Varsayalım Ahmet’e 10 tane arkadaşı dedi ki bizim şu kadar paramız var ve bizim adımıza oynar mısın? Kaybedersen sorun etmeyeceğiz. Diyelim Ahmet teklifi kabul etti. Ahmet’in arkadaşları yurt dışında yaşayan yabancılar (Alman, Fransız vs.) olsun ve adam başı 50.000 Euro versinler. Şimdi Ahmet’te atıyorum Garanti Bankası’nda kendi adına hesap açsın ve bu parayla oynasın. Yaklaşık (50.000 Euro/kişi*10 kişi*4.5 TL/Euro) 2.250.000 TL. Şimdi biz bunu yerli olarak mı sayacağız?
Yabancı oranları ve/veya kurumsal alım-satımlar hissenin dolayısıyla varantın hareketinde çok önemlidir. Bunları önemserim ama bir yere kadar. Fakat gelen sorulardan anladığım bazılarımız sadece bunları takip ederek hareket ediyor. Edebilir ve saygı duyarım, fakat ben bunlara dikkat ediyorum ama körü körüne bunlar üzerinden karar vermiyorum.
Yukarıda “Yazılar” kısmında anlatmaya çalıştığım çeşitli indikatörler var (RSI vs.). Daha önce de yazdım ama yine yazayım, bunlar dünü gösterir, yarını değil. Hepsi fiyat, hacim üzerinden yapılan hesaplamayla ortaya çıkan göstergeler. Bunları kullanmak tamamıyla yanlıştır demiyorum ama bunlara tamamen inanmak baya bir yanlıştır diyebiliyorum.
Tabi indikatöre laf edince, diğer tarafa da dokundurmak gerekiyor. Bir sürü yöntem var ama ben en popüler olan iki tanesinden bahsedeceğim (indirgenmiş nakit akımını başka gün azarım herhalde). Örneğin:
Net Kar: 2,000,000.00
Toplam Varlık: 8,000,000.00
Toplam Borçlar: 3,000,000.00
Hisse Sayısı: 1,200,000.00
Ortalama F/K Oranı (Sektörün ortalama F/K’sıda alınabilir elbette. Bana göre sektör kullanılınca da problemler bitmiyor): 2.72
Ortalama PD/DD Oranı (Sektörün ortalama PD/DD’side alınabilir elbette. Bana göre sektör kullanılınca da problemler bitmiyor): 1.16
Hisse Başı Kazanç (Net Kar/Hisse Sayısı): 1.67
FK'ya Göre Hedef Fiyat: 4.53 (2.72 x 1.67)
Hisse Başı Defter Değeri [(Toplam Varlıklar-Toplam Borçlar)/(Hisse Sayısı)]: 4.17
PD/DD'ye Göre Hedef Fiyat (Hisse başına defter değeri: x Ortalama PD/DD): 4.83
Görüldüğü üzere bu iki yöntem farklı hedef fiyatlar verdi bana -ki bu normal. Bu hesaplamaya göre bu hissenin fiyatı 4.53 TL ile 4.83 TL arasında olmalıdır.
VIX (Chicago Board Exchange Market Volatility Index) endeksine bakmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
Türkiye CDS Endeksi (Buraya tıklayarak güncel grafiği görebilirsiniz.).
MSCI Turkey EFT Endeksi'ne bakmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
Yarın ki gündem hakkında buraya tıklayarak bilgi alabilirsiniz.
BANKACILIK
HOLDİNGLER
THY
İLETİŞİM
METAL
EKGYO
BIST 30
DÖVİZ
Gelişmekte olan piyasalar için kurun gidişatına bakmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
Dolar/TL ile yüksek korelasyona sahip ABD 2 yıllık tahvillerine bakmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
Aşağıdaki "kur" grafiğinde (EURUSD’yi verileri kullanılmadı).
DÖVİZ SEPETİDolar/TL ile yüksek korelasyona sahip ABD 2 yıllık tahvillerine bakmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
Aşağıdaki "kur" grafiğinde (EURUSD’yi verileri kullanılmadı).
EMTİA
DÜNYA ENDEKSLERİ
Tahvil Faizi-2 Yıllık
Tahvil Faizi-10 Yıllık
Bankacılık: Satım varantlarım duruyor.
Holdingler: Birkaç gündür holdingler, SAHOL ve KCHOL, çok iyi dayanıyorlar. İkisinde de kutu oluşumu var, özellikle SAHOL’da. Kutudan çıkış yönüne göre karar vereceğim.
Ulaştırma: Açıkça söyleyeyim Cuma günkü hareket beni rahatsız etti. Endeks bir yana THY bir yana….ASELS, HALKB gibi bir hareket olmaz inşallah. Terste kalmak istemem, gözüm üzerinde olacak bu hissenin.
İletişim: TCELL ne zamandır beğendiğimi yazıyorum ve inanılmaz dayanıyor (ben de mi temettü versem:). Direnci kırılana kadar satım varantı almam. TTKOM’da hala satım tarafındayım. Artarsa şimdilik alım varantı almam.
Petro-Kimya: “Her ikisinden de yukarı tepki bekliyorum” demiştim, verdiler de. Tupras’ta ters kutu oluşumu var. Bunu daha önce açıklamıştım. Alım için erken benim için.
Ana Metal: Düşerlerse desteğe devam etmeyi (yani satım varantı) planlıyorum. Artarlarsa almayı planlamıyorum.
Metal-Eşya: “Düşmek istemiyor TOFAS” dedim baya bir süre dayandı ama sonra dayanamadı baskıya. Alıma geçmem düşerse destek veririm.
Emlak: Hala negatif.
Altın: ABD 10 yıllık faizi düşerse alıma destek vermeyi planlıyorum.
Petrol: İzliyorum (kutusunun içine geri döndü).
Dolar ve Euro/TL: Alım varantlarım vardı, hala var. Esasında kutu içerisinde dolaşıyorlar. Normalde satmam gerekiyor, fakat bu ara çok hareketliler ve ABD 2 yıllıkların düşmemesi sebebiyle tutuyorum elimde. Diğer taraftan MB’nin son kararı dolara olan iç talebi nasıl etkileyecek merak ediyorum.
NOTLAR
- Veriler ve görseller “Matriks” programı ve yukarıda kaynakları belirtilen web sayfalarından faydalanarak üretilmiştir.
-
İnceleme yöntemi (CANSLIM) ve genel olarak kullandığım yaklaşımlar
(DARVAS ve SWING) hakkında bilgi almak isterseniz lütfen bakınız: 1, 2 ve 3.
- Sıkça sorulan sorulara bakmak isterseniz: SSS
Grafiklerinizi gunluk mu yoksa saatlik mi hangisinde kullaniyorsunuz birde ters kutu olayi nedir kisaca bahsedebilirmisiniz
YanıtlaSilCogunlukla günlük kullanırım ancal cok ilgimi cekerse saatlik vs. bakarim. Ters Kutu soyle: Once dusecek, sonra yatay gidecek, tekrar düşerse satım varantını tercih ediyorum (yukseliste takip ettigimin tam tersi).
Sil